“Όλοι μας ξέρουμε, τι μας κάνει καλό και τι όχι, τι πρέπει να κάνουμε για να είμαστε πιο υγιείς και τι πρέπει να αποφεύγουμε. Αλλά όταν έρχεται η ώρα να μετατρέψουμε τα λόγια μας σε πράξη δυσκολευόμαστε. Γιατί, όμως, είναι τόσο δύσκολο να κάνουμε το σωστό για τον εαυτό μας;”
Καθημερινά δυσκολεύομαι να πείσω τον εαυτό μου να κάνει πράγματα, τα οποία ξέρω ότι μου κάνουν καλό. Μερικές φορές έχω την αίσθηση ότι, βρίσκομαι σε μια συνεχόμενη, εσωτερική διαμάχη με τον εαυτό μου. Θα έπρεπε να τρώω πιο υγιεινά, να εξασκούμαι περισσότερο, να αποφεύγω τοξικούς ανθρώπους και ούτω καθεξής. Η λίστα είναι φαινομενικά ατελείωτη.
Όλοι μας ξέρουμε, τι μας κάνει καλό και τι όχι, τι πρέπει να κάνουμε για να είμαστε πιο υγιείς και τι πρέπει να αποφεύγουμε. Αλλά όταν έρχεται η ώρα να μετατρέψουμε τα λόγια μας σε πράξεις δυσκολευόμαστε. Γιατί, όμως, είναι τόσο δύσκολο να κάνουμε το σωστό για τον εαυτό μας;
☆ Άμεσα οφέλη εναντίον μελλοντικά
Το πρόβλημα δεν είναι ότι δε βλέπουμε τη διαφορά ανάμεσα στο σωστό και στο λάθος. Το πρόβλημα είναι, το τι πιστεύουμε ότι θα κερδίσουμε από την απόφασή μας. Ας δούμε, για παράδειγμα, τη διαδικασία απόφασης, όταν έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα στη γυμναστική και τον καναπέ. Τα οφέλη της γυμναστικής είναι προφανή – είμαστε πιο υγιείς, χάνουμε βάρος και δυναμώνουν οι μυς μας. Ταυτόχρονα, όμως, και το να μείνουμε στον καναπέ έχει προτερήματα – ξεκουραζόμαστε, δεν πονάνε οι μυς μας, κερδίζουμε χρόνο. Όποτε, όποια επιλογή και αν διαλέξουμε, ανταλλάσσουμε κάποια οφέλη (χρόνο, ενέργεια) με κάποια άλλα (υγεία, εμφάνιση).
Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι τα οφέλη καθαυτά, αλλά πόσο άμεσα ή όχι θα τα αποκτήσουμε. Δυστυχώς, έχουμε τη συνήθεια να μας ελκύουν τα άμεσα οφέλη (ξεκούραση, χρόνος) περισσότερο από τα μελλοντικά (ωραίο σώμα, υγεία). Θεωρούμε τα άμεσα οφέλη πιο πολύτιμα και αυτό ισχύει για πολλά από τα καλά πράγματα που θα μπορούσαμε να κάνουμε για τον εαυτό μας:
o Αντί να τρώμε υγιεινά λαχανικά για ένα υγιεινό μέλλον, μπορούμε να φάμε γλυκά, τα οποία τώρα έχουν ωραία γεύση
o Βλέπουμε την αγαπημένη μας σειρά, γιατί αυτό μας ευχαριστεί τώρα, και αναβάλλουμε μια υποχρέωση για μετά.
o Θα πιούμε παραπάνω ποτά το βράδυ, γιατί περνάμε ωραία, αλλά ξέρουμε, ότι αύριο θα το μετανιώσουμε.
☆ Αντιστεκόμαστε στην αλλαγή
Πολλές φορές, όταν θέλουμε να αλλάξουμε κάτι στη ζωή μας προς το καλύτερο, νιώθουμε μια εσωτερική αντίσταση σε αυτή την αλλαγή. Αυτή η αντίσταση μπορεί να μας ενοχλεί, αλλά έχει μια λογική βάση: κάθε είδους αλλαγή μπορεί να είναι τρομακτική. Κάθε αλλαγή κρύβει άγνωστες πτυχές, δεν ξέρουμε ακριβώς τι θα γίνει και τι μας περιμένει, αλλά για να το ανακαλύψουμε πρέπει να εγκαταλείψουμε το γνώριμο και οικείο. Και ακριβώς αυτή η εγκατάλειψη φέρνει την αντίσταση. Αρκετές φορές θα προτιμήσουμε να μείνουμε σε αυτά που ξέρουμε, και ας μην είμαστε 100% ευχαριστημένοι, παρά να δοκιμάσουμε κάτι άγνωστο.
☆ Φοβόμαστε τι μπορεί να ανακαλύψουμε
Μερικές φορές, ο δρόμος της αυτογνωσίας μπορεί να μοιάζει με τη χαρτογράφηση μια νέας γης. Νομίζεις ότι την έχεις δει όλη, όταν όμως περνάς την επόμενη στροφή, βρίσκεσαι μπροστά σε άγνωστα μέρη. Και συνειδητοποιείς ότι ακόμα δεν έχεις δει τίποτα. Και για αυτό, μερικές φορές, θεωρούμε ότι είναι πιο ασφαλής να μην αρχίσουμε καν την εξερεύνηση.
Όταν ξεκινάμε δραστηριότητες, οι οποίες κάνουν καλό στην υγεία μας, στην αυτοαποδοχή μας και στην αυτογνωσία μας, ρισκάρουμε να χαλαρώσουμε τις άμυνές μας και να ανακαλύψουμε πράγματα για τον εαυτό μας, τα οποία μπορεί να μη μας αρέσουν.
Πρέπει, όμως, να καταλάβουμε ότι για να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας (και όλοι μπορούμε), πρέπει να μάθουμε να αποδεχόμαστε όλα τα χαρακτηριστικά του εαυτού μας, ακόμα και αυτά που δε μας αρέσουν. Γιατί μόνο έτσι μπορούμε, έπειτα, σταδιακά και αργά να βρούμε τρόπους να βελτιωθούμε.
☆ Δε μας αξίζει να φερόμαστε ωραία στον εαυτό μας
Δυστυχώς, πολύ συχνά πιστεύουμε ότι δεν αξίζουμε να αφιερώσουμε χρόνο στον εαυτό μας. Μια σκέψη που είναι όμως τελείως παράλογη: Φυσικά και αξίζουμε τη φροντίδα και την αγάπη μας. Αλλά πότε το κάνατε τελευταία φορά συνειδητά;
Αν μεγαλώσατε σε ένα περιβάλλον, το οποίο έδινε περισσότερη σημασία στα επιτεύγματα από ότι στην απλή ευτυχία ή έβαζε τα υλικά αγαθά πάνω από τον ποιοτικό, οικογενειακό, χρόνο, οι πιθανότητες είναι μεγάλες να μη νιώθετε άξιοι της φροντίδας σας. Είτε αυτή είναι σε μορφή χαλάρωσης, γυμναστικής, υγιεινής διατροφής, είτε οτιδήποτε άλλο. Σε αυτή την περίπτωση, η επιθυμία ή η ανάγκη για αυτοφροντίδα έρχεται αντιμέτωπη με τα μηνύματα που ενσωματώσαμε ως παιδιά, βάση των οποίων πιστεύαμε ότι πρέπει να καταφέρουμε κάτι ή να υπακούμε πιστά για να μας αγαπούν. Ως ενήλικες πια, αυτά τα μηνύματα δυστυχώς έχουν μεταφραστεί σε περιοριστικές πεποιθήσεις για τον εαυτό μας.
☆ Δεν εμπιστευόμαστε τις διαδικασίες
Αντίσταση μπορεί να εμφανιστεί, επίσης, όταν αμφιβάλλουμε ότι η δραστηριότητα ή διαδικασία θα μας αποφέρει οφέλη. Εγώ, για παράδειγμα, έχω στο μυαλό μου ένα μικρό, ενοχλητικό τερατάκι, το οποίο κάθε φορά που κάνω γιόγκα ή διαλογισμό μου ψιθυρίζει ειρωνικά: «Πιστεύεις πραγματικά ότι αυτό που κάνεις θα σε βοηθήσει;» Αν και συνέχεια απαντάω πως «Ναι, με βοηθάει.», δεν έχω καταφέρει ακόμα να εξαλείψω εντελώς αυτή τη μικρή ενοχλητική φωνή.
Είναι δύσκολο να αναπτύξουμε εμπιστοσύνη σε μια διαδικασία ή δραστηριότητα, ειδικά όταν πρόκειται για μια αργή διαδικασία χωρίς άμεσες στιγμές επιτυχίας και, η οποία απαιτεί χρόνο και υπομονή. Μπορεί, μάλιστα, να μας φαίνεται ότι προσπαθούμε πολύ, αλλά ότι δεν παίρνουμε τίποτα σε αντάλλαγμα.
Μερικές φορές, όμως, τα αποτελέσματα μιας διαδικασία δεν εμφανίζονται άμεσα, αλλά με το πέρασμα του χρόνου. Δεν μπορώ να θυμηθώ καμία δραματική εξέλιξη στην πρακτική μου στο διαλογισμό. Αλλά αν συγκρίνω τον εαυτό μου με 5 χρόνια πριν, βλέπω τεράστια διαφορά. Ακόμα και αν, δε βιώνουμε άμεσες και ραγδαίες εξελίξεις με μια δραστηριότητα, δε σημαίνει, ότι δε θα πετύχουμε το στόχο μας. Απλά σημαίνει ότι πρέπει να εμπιστευτούμε τη διαίσθησή μας και τη διαδικασία καθαυτή.
☆ Ξεχνάμε ότι είμαστε απλά άνθρωποι
Όταν ασχολούμαστε με κάτι αρκετό καιρό, έχουμε αυξημένες απαιτήσεις από τον εαυτό μας και την απόδοσή μας. Επίσης, έχουμε την απαίτηση να έχει εξαφανιστεί η αντίσταση. Αλλά, δυστυχώς, δεν είναι έτσι. Μπορεί και μετά από χρόνια, να νιώσουμε αγχωμένοι και να φέρουμε αντίσταση, γιατί απλά είμαστε άνθρωποι. Η αντίσταση καθαυτή είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μας, ο οποίος θέλει να μας προστατέψει από καθετί κακό. Ο οργανισμός μας δεν μπορεί να προβλέψει, τι είναι καλό για εμάς και τι όχι. Ο νους μας όμως μπορεί.
Η αντίστασή μας μπορεί να είναι ενοχλητική, απογοητευτική και εντελώς άβολη, αλλά είναι επιλογή μας, πώς θα την αντιμετωπίσουμε. Όταν σεβόμαστε τον εαυτό μας και του συμπεριφερόμαστε με υπομονή και συμπόνια, μπορεί να αντιμετωπίσουμε τα πάντα – ειδικά την αντίσταση.